Chúng ta đang bước vào giai đoạn bình minh của kỷ nguyên số, thời kỳ dữ liệu đã trở thành tài nguyên, tư liệu sản xuất quan trọng, trở thành “năng lượng mới”, thậm chí là “máu” của nền kinh tế số. Chuyển đổi số, với dữ liệu là trung tâm, đang làm thay đổi căn bản cách chúng ta sống, làm việc và phát triển. Đảng và Nhà nước ta đã sớm nhận thức được tầm quan trọng của dữ liệu. Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã đề ra chủ trương “Chủ động tham gia vào các khuôn khổ pháp lý khu vực và toàn cầu để phát triển kinh tế số. Hoàn thiện pháp luật, chính sách về dữ liệu, quản trị dữ liệu, tạo thuận lợi cho việc tạo dựng, kết nối, chia sẻ và khai thác dữ liệu bảo đảm an toàn, an ninh mạng trong nước, tiến tới kết nối với khu vực ASEAN và quốc tế”. Gần đây nhất, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định rõ: dữ liệu là trung tâm của chuyển đổi số, là động lực quan trọng cho sự phát triển. Nghị quyết cũng đã đề ra các chính sách thí điểm, tạo hành lang pháp lý ban đầu cho việc thúc đẩy phát triển và khai thác dữ liệu.

Với tinh thần cách mạng tấn công của người làm khoa học, chúng ta cần thẳng thắn thừa nhận rằng, hiện nay, việc quản trị và khai thác dữ liệu ở Việt Nam còn nhiều bất cập như : ⁽¹⁾ Nhận thức về vai trò của dữ liệu chưa đầy đủ; ⁽²⁾ Hạ tầng dữ liệu còn phân tán, thiếu kết nối; ⁽³⁾ Nguồn nhân lực chất lượng cao về dữ liệu còn thiếu; ⁽⁴⁾ Khung pháp lý chưa hoàn thiện, đặc biệt là trong các lĩnh vực như bảo mật dữ liệu, bảo vệ quyền riêng tư và dữ liệu cá nhân; ⁽⁵⁾ An ninh, an toàn dữ liệu còn nhiều thách thức, nguy cơ lộ lọt, mất thông tin còn cao.

Ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua dự án Luật Dữ liệu với 451/458 (94,15%) đại biểu Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành. Luật gồm 5 chương, 46 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025. Sự ra đời của Luật Dữ liệu đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong tiến trình xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Luật không chỉ xác lập hành lang pháp lý minh bạch, rõ ràng để quản lý, khai thác, sử dụng, chia sẻ và bảo vệ dữ liệu, mà còn thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng một nền kinh tế số, xã hội số, chính phủ số hiện đại, hiệu lực và hiệu quả. Với lực lượng Công an nhân dân, sự ra đời của Luật Dữ liệu mang một ý nghĩa đặc biệt to lớn, vừa là cơ sở pháp lý, vừa là kim chỉ nam định hướng toàn diện cho nhiệm vụ bảo vệ an ninh dữ liệu và chủ quyền số quốc gia trong kỷ nguyên số.

Cuộc thi tìm hiểu Luật Dữ liệu trong Công an nhân dân là một đợt sinh hoạt chính trị đặc biệt quan trọng, diễn ra trong bối cảnh toàn lực lượng đang đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số toàn diện, hiện đại hóa tổ chức bộ máy và tăng cường năng lực quản lý, khai thác dữ liệu phục vụ công tác, chiến đấu và xây dựng lực lượng. Đây không chỉ là dịp để mỗi cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ hơn về vai trò, vị trí của dữ liệu trong thời đại số, mà còn là cơ hội để bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nâng cao ý thức trách nhiệm, tinh thần tự học, tự nghiên cứu và chủ động ứng dụng dữ liệu vào thực tiễn công tác. Cuộc thi góp phần lan tỏa sâu rộng tinh thần “thượng tôn pháp luật”, thúc đẩy việc thực thi nghiêm túc, hiệu quả các quy định của Luật Dữ liệu trong toàn lực lượng, nhất là trong bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đảm bảo an ninh dữ liệu, bảo mật thông tin, phòng chống tội phạm mạng và tăng cường năng lực phản ứng nhanh với các mối đe dọa phi truyền thống. Đặc biệt, thông qua Cuộc thi, lực lượng Công an nhân dân có thêm cơ hội để khẳng định vai trò tiên phong trong kiến tạo môi trường pháp lý an toàn, lành mạnh, kỷ cương trong không gian mạng, xứng đáng là “lá chắn thép” bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên số.

Hưởng ứng Cuộc thi “Tìm hiểu Luật Dữ liệu trong Công an nhân dân” do Bộ Công an, Công an tỉnh Cà Mau tổ chức, Nhóm “Chiến sĩ xanh” thực hiện Bài dự thi gồm 04 quyển chính trả lời cho 08 câu hỏi do Ban Tổ chức đặt ra và 05 quyển phụ lục đi kèm. Mỗi phần mang một chủ đề với các thông điệp khác nhau làm nổi bật lên tính ưu việt, sự đột phá của một văn bản pháp luật có giá trị pháp lý quan trọng trong đổi mới quản lý dữ liệu, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, phù hợp với xu hướng quản lý xã hội số. Cụ thể:

Quyển 1: Luật Dữ liệu năm 2024 – Điểm sáng trong công cuộc chuyển đổi số.

Quyển 2: Luật Dữ liệu năm 2024 – Những quy định cụ thể.

Quyển 3: Luật Dữ liệu năm 2024 – Cơ sở dữ liệu tổng hợp và Trung tâm dữ liệu quốc gia.

Quyển 4: Luật Dữ liệu năm 2024: Quản lý dữ liệu – Định hướng và giải pháp.

Phụ lục 1: Luật Dữ liệu năm 2024 dành cho người khiếm thị.

Phụ lục 2: Contest entry on Data Law in People’s Public Security and 人民公安数据法竞赛作品

Phụ lục 3: Luật Dữ liệu năm 2024 và những văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành.

Phụ lục 4: Ký sự số về Luật Dữ liệu năm 2024.

Không chỉ dừng lại ở việc xây dựng Bài Dự thi trên những trang giấy, Nhóm tác giả còn số hoá Bài Dự thi thông qua mã QR đính kèm từng quyển và xây dựng trang Web phục vụ công tác khảo sát Luật Dữ liệu cũng như cập nhật các thông tin về Luật Dữ liệu trên không gian mạng. Hơn thế, với mong muốn Luật Dữ liệu năm 2024 phát huy được tối đa tính ưu việt cũng như tiếp cận được với nhiều đối tượng khác nhau, Nhóm tác giả đã phiên dịch Bài Dự thi sang tiếng Anh và tiếng Trung Quốc, thu âm bài giới thiệu về Luật Dữ liệu, chuyển thể sang chữ nổi dành cho người khiếm thị, khiếm thính,… tất cả được gói gọn trong một công trình dự thi với tất cả niềm tự hào, lòng yêu nghề và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ Công an nhân dân. Xin được gửi Bài Dự thi này đến với Cuộc thi cùng lời cam kết rằng: Chúng tôi sẽ luôn vững vàng trên trận tuyến bảo vệ dữ liệu quốc gia, luôn hành động vì sự an toàn số của Tổ quốc và hạnh phúc của Nhân dân, luôn tự nhủ rằng: “Bảo vệ dữ liệu chính là bảo vệ chính mình, bảo vệ Nhân dân, bảo vệ tương lai đất nước”.

DANH SÁCH NHÓM DỰ THI “CHIẾN SĨ XANH”